અમારા સ્માર્ટફોન સ્ક્રીન સામેની આ ઝડપી શોર્ટ-બાઇટ વિડિયો ક્રાંતિ આજે જીવનનો એક અહિંસ્માન અંશ બની ગઈ છે. રોજ નવીનतम ટ્રેન્ડ્સ જોવા, ફિડ સ્ક્રોલ કરવા અને મિનિટોમાં આનંદ મેળવવા આપણે 15 સેકંડના વિડીયો પર નિર્ભર થઈ રહ્યાં છીએ. પણ આ તીવ્ર અભ્યાસ સાથે શુંpriceપણ અસર આપણી મનોદશા અને દિમાગના સ્વાસ્થ્ય પર પડી રહી છે, એ અંગે આપણે નોંધ લેવી જરૂરી છે.
તાજા વૈજ્ઞાનિક સંશોધન સૂચવે છે કે સતત બિનરૂટિન માનસિક રિફ્રેશમેન્ટ આપતી આ સામગ્રી ડોપામિન સિસ્ટમ પર ગાંધીદાનું કામ કરે છે. જ્યારે આપણે વારંવાર નવી ક્લિપ્સ જોવાની ઇચ્છા અનુભવીએ છીએ, ત્યારે દિમાગને આનંદનો પાથ ઓછા સમય માટે મળतो. પરિણામે, એકેય કામમાં એકાગ્રતા ઘટી જાય છે અને આરામદી રૂપે વિચાર કરવાની મતલબની ક્ષમતા ઓછી થાય છે.
વિશ્વનું સૌથી મોટું આકર્ષણ એટલે ફીડ સ્ક્રોલ કરો અને તરત જ બીજા વીડિયો પર પહોંચી જાઓ. આ સ્થિતિમાં, આપણો દિમાગ નાના ઇમ્પલ્સે સન્ઘર્ષિત થાય છે. લાંબા ગાળે, ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં મુશ્કેલી, ઇમ્પલ્સ કંટ્રોલમાં ઘટાડો અને શીખવાની ક્ષમતા પર અસર જોવા મળે છે. ખાસ કરીને બાળકો અને યુવા વર્ગ માટે આ ટ્રેન્ડ ગંભીર ચિંતાનો વિષય બની રહ્યો છે.
મારી દ્રષ્ટિએ, આપણી વ્યસનગ્રસ્ત વર્તનશૈલીને પૅલિયેટ કરવાની કરતાં, પ્લેટફોર્મોએ નિયંત્રણ લાવવાનું વિચારવું જોઈએ. વિડિયો લંબાઈ પૂરતી હોય, pausetime વધારવામાં આવે, interactive બ્રેક રજૂ કરવામાં આવે તો દિમાગ પરનું ભાર ઘટાડાઈ શકે. વપરાશકર્તાઓ માટે પણ સમય મર્યાદા સેટ કરવાની ટેક્નિક અપનાવવી જરૂરી છે, જેથી મનોરંજન સાથે-સાથે આપણી એકાગ્રતા, સર્જનात्मક્તા અને મનોબળ સાચવાય.
સારાંશમાં, રીલ્સ અને શોર્ટ્સ આપણા જીવનમાં ખુશી અને પ્રવૃત્તિનો મોકો લાવે છે, પણ તેના ઉપયોગમાં સંતુલન ન હોય તો તે દિમાગના સ્વાસ્થ્યને જોખમી બનાવી શકે છે. પોતાની દિવસચર્યા અને સ્ક્રીન ટાઈમ પર ધ્યાન દો, માપી-માપી આ ન્યૂનતમ ડોઝમાં મનોરંજન પસંદ કરો અને લાંબા ગાળાના લાભ માટે એકાગ્રતામયતા, સુધારેલી સમજી અને માનસિક શાંતિ સાથે બંને જગતજילוםનો આનંદ માણો.
